Een werkgever kan een werknemer vragen om een opleiding te gaan volgen. De werknemer krijgt dan de benodigde vaardigheden en kennis krijgt om een goede invulling te geven aan zijn functie. Ook kan de werkgever de werknemer vragen om een studie te gaan volgen, zodat hij zich bekwaamt op een ander vakgebied. Het is in die gevallen verstandig om een studiekostenbeding af te spreken.
Vaak zal de werkgever de kosten die verbonden zijn met de studie betalen. De kosten voor een dergelijke studie bestaan uit de tijd die de werknemer vrij moet maken, de reiskosten die hij moet maken en de reistijd van en naar de opleiding. Maar ook de opleidingskosten en het lesmaterialen zelf behoren tot de studiekosten. Dit kan erg in de papieren lopen. De werkgever heeft er daarom een financieel belang bij dat de werknemer de opleiding afmaakt en hij lange tijd van de opgedane kennis van de werknemer kan profiteren. De werkgever neemt daarbij wel een risico. Hij investeert immers in de opleiding, terwijl hij niet weet hoe lang hij daar van kan profiteren. De werknemer kan natuurlijk altijd op een bepaald moment ontslag nemen.
Studiekostenbeding
Om te voorkomen dat de werkgever dan met de kosten blijft zitten wordt er doorgaans een studiekostenbeding opgesteld. Daarin wordt geregeld dat als de werknemer binnen een bepaalde tijd vertrekt, of als hij de opleiding niet afgemaakt, hij (een deel van de) opleidingskosten terug moet betalen. Een studiekostenbeding is niet in de wet geregeld. Partijen kunnen derhalve afspreken wat ze willen. De Hoge Raad heeft een aantal jaar geleden echter wel richting willen geven aan het studiekostenbeding. Zo heeft de Hoge Raad bepaald dat een studiekostenbeding vooraf schriftelijk overeengekomen moeten worden. Voor de werknemer moet volstrekt helder zijn welke consequenties het voor hem. Het moet duidelijk zijn welke financiële gevolgen er zijn als hij kort na het afronden van de studie zijn baan opzegt. Dat geldt ook als hij door omstandigheden de studie voortijdig afbreekt.
Afbetalingsregeling
Meestal bevat een studiekostenbeding een afbetalingsregeling. Er wordt dan geregeld in welke gevallen er welk bedrag van de studiekosten terugbetaald moet worden. De afbetalingsregeling dient een glijdende schaal te kennen. Het is dus niet zo dat wanneer de werknemer na drie jaar vertrekt, hij nog steeds de volledige opleidingskosten moet terugbetalen. De Hoge Raad acht dat namelijk niet redelijk. De werkgever heeft dan immers een aantal jaren profijt gehad van de opgedane kennis. Het is dus belangrijk dat het studiekostenbeding op een juiste wijze wordt opgesteld. Als dit studiekostenbeding niet voldoet aan de eisen van de rechtspraak, dan kunnen de gevolgen anders zijn dan wat op papier staat. Daarnaast heeft de Hoge Raad ook bepaald dat als het studiekostenbeding aan alle eisen voldoet, het onder bijzondere omstandigheden buiten werking gesteld wordt. Dit geldt alleen als geoordeeld wordt het studiekostenbeding voor de werknemer onder de gegeven omstandigheden onredelijk bezwarend is.
Let op! door de invoering van de Richtlijn Transparante en Voorspelbare Arbeidsvoorwaarden per 1 augustus 2022 is het niet meer mogelijk om de studiekosten van verplichte opleidingen op grond van de wet of cao te verhalen op een werknemer. Ook al is het studiekostenbeding vóór 1 augustus 2022 rechtsgeldig opgesteld.
Wilt u een studiekostenbeding opstellen, of laten toetsen? Neem dan contact op met Gelre advocatuur. Dat kan via info@gelre-advocatuur.nl of telefonisch 0314-227070.